José Verhoeven – van den Heuvel (1954)

Ik ben geboren en getogen Oisterwijkse. Ben de 2de in een gezin met 6 dochters en opgegroeid bij een bijzondere creatieve moeder en een vader met zijn hart bij dieren en in de natuur. Deed als klein meisje al vaak mee met kleurwedstrijden en ja, won daar regelmatig mooie kleurdozen en andere cadeautjes mee. Ondanks dat mijn basisschool meer voor ‘leren’ ging, kreeg ik op het Tilburgs Theresialyceum vooral bij tekendocent v. Kemmeren weer alle uitdaging tot ontwikkeling van mijn creativiteit en beeldende technieken. Ik volgde daarna lerarenopleidingen in tekenen en ruimtelijk werken (handvaardigheid) en werkte met plezier zeker 20 jaar binnen het onderwijs. Ik gaf les aan zowel kinderen als volwassenen. Ik ben altijd zelf blijven schilderen en volgde op veel plaatsen cursussen door het leven heen, meer en minder intensief in variërende technieken met variërende thema’s. Toen de mogelijkheid zich voor deed om in te stappen in een 3 jarige academische bedoelde opleiding 3 jaar geleden, voelde ik de uitdaging om te leren toe werken naar een eigen ‘handschrift’. Dat dat werkelijk een hele klus bleek, weet ik nu. De techniek en mijn fantasie zijn drijfveer geworden om tot het onderwerp (een eigenzinnige voorstelling) te komen. Na een eerste jaar proeven en voelen op allerlei gebied kwam in de 2de helft van het 2de jaar de uitdaging van mijn Thailandproject (zie elders). Thaïse voorstellingen met en zonder mensfiguren ontstonden door de verf voelbaar en laag over laag op te brengen. Het verhalende met zijn directe betekenis is ondergeschikt aan kleur en personages. Soms neemt het abstracte meer de overhand. Na workshops transparant schilderen werd het opzetten van mijn werken steeds intuïtiever. Snel en dynamisch schilderend met grote kwasten en handen, met veel water en verdunde acrylverf op papier of doek bereik ik een stadium van bezinning. Door deppen met allerlei materialen, druipen, draaien van het werk, heel transparant en wat dekkender spelen met verf, komen en gaan voorstellingen steeds weer. Na 5/6 keer drogen en weer starten met dit intuïtieve spel, verschijnt uiteindelijk een vorm- en lijnenspel waar ik door word geraakt. Mijmerend en zoekend vind ik zo het onderwerp en de voorstelling van dit specifieke werk dat uitgewerkt wil worden. Vaak zijn ongrijpbare figuren te zien, die ogen als wezens die we tegen zouden kunnen komen in dromen of wensen, ook tijdens angsten misschien. De uitstraling van de afzonderlijke wezens (mens- en diervormen) is vaak als een masker, het laat je alleen maar vermoeden wie of wat er achter zit: PERSONAGES … De inspiratie komt vooral uit mezelf, mijn fantasieën, hersenspinsels over mensen, dieren, wezens die ik dagelijks ontmoet…uit wat me bezig houdt. Spelen met bewuste en onbewuste stemmingen, vaak vrolijk en bruisend, realistisch, soms bizar, vervreemdend. Mijn werk kan ook een bepaalde droefheid uitstralen door het besef dat kinderlijke onbevangenheid niet altijd mogelijk is. Een beeldtaal van mijn hart. (Verdunde) ACRYLVERF met veel water in meerdere lagen…. Grote kwasten en vooral mijn handen maken grote bewegingen over het doek of het papier in de steeds nat gehouden verf . Plantenspuit is steeds aanwezig om door elkaar heen lopen van kleuren en vormen die zich aandienen te bevorderen, evenals deppen met allerlei materialen. Vormen komen en gaan. Meer of minder verschillende kleuren worden gebruikt, transparante en iets meer dekkende verf. Iets meer pigment in de verf, contépotlood, eventueel houtskool en pen en inkt kunnen worden gebruikt op droge en in natte verf om later het onderwerp (de voorstelling, het beeld) te verhelderen en uit te werken. De elementen zijn terug te vinden in mijn temperamentvolle manier van schilderen met vooral organische vormen en restvormen, tweedimensionaal. Figuren en wezens zullen afwisselend realistisch of surrealistisch zijn, indringend of sprookjesachtig. Lijnen (organisch/ spontaan) ontstaan bewust en/of onbewust door druipen en weer deppen of worden gemaakt met vingers, penseel, conté potlood en houtskool. Zijn meestal ‘in beweging’ ter ondersteuning van de vorm of ter verheviging van de expressie. Niet bedoeld om te kaderen. Er blijft altijd open verbinding (integratie / vervaging) tussen beeld en achtergrond. Ik gebruik graag 2 primaire kleuren of 2 complementaire kleuren als basis (in contrast en/of geblust tot pasteltinten of wit). Kleuren zijn koeler en warm, helder en vervaagd, sprankelend of ingetogen. De kleurtoon / intensiteit zal veelal transparant en soms dekkend zijn. Meestal met ‘meedoen’ van de meerdere onderliggende lagen. Ruimte ontstaat door perspectief, atmosfeer of door lijnen en vormen. Kort/ lang, afsnijding, overlapping. Proberen ‘ruimte’ te voelen en dan te benadrukken door gebruik te maken van spontaan druipende lijnen en vlakken of vormen die ruimtewerking ten goede komen. Ik laat graag figuren van het doek aflopen of de voorstelling in komen van buiten af. Ik denk vooral aan de ‘over all’ compositie maar andere composities kunnen ook ontstaan. Wetten van compositie mogen, maar moeten niet, slechts in dienst van het evenwicht waar het totale beeld om vraagt. Inspiratie en ervaring voor en in deze werkwijze heb ik opgedaan door het Thailandproject van 2013/ 2014, het associatieproject in de zomer van 2014 en een 5 daagse workshop bij Miriam Zwaga in St. Oedenrode. Tijdens deze 5 daagse cursus transparant schilderen na de zomervakantie 2014, ben ik met deze techniek in het groot gaan werken. Deze ‘fantastische’ voorstellingen vragen om verschillende formaten 90 x 90 of 100 x 100 of zelfs 150 x 100 m. Ik merk dat ik het fijn vind in tweetallen te werken. 2 Werken tegelijk opzetten maken een bepaalde verbinding om toch als zelfstandig werk door het ‘leven’ te kunnen. Ik geniet enorm van de vlucht die mijn schilderwerk de laatste jaren heeft genomen. Veel geleerd heb ik van de inspirerende creatieve geesten van Theo Kappé, Willem Vreeswijk , Leo Musch, Miriam Zwaga en Marian Filarski dankjewel allemaal.